ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីនៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង (ពូនង) នៅក្នុងភូមិប្អៀរ ឃុំថ្មី ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះ ដែលជាខេត្តមួយនៅភូមិភាគឦសានប្រទេសកម្ពុជា កាន់តែមានការវិវត្តន៍ពីមួយសម័យកាល ទៅមួយសម័យកាល ស្របពេលដែលវប្បធម៌ប្រពៃណីបែបសម័យទំនើប បានជ្រាបចូលកាន់តែខ្លាំងដល់សហគមន៍ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ទោះយ៉ាងណា ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាចាស់ទុំក្នុងសហគមន៍នោះ នៅតែព្យាយាមបន្តរក្សាផ្នែកខ្លះនៃពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលមានតាំងពីជំនាន់ដូនតាមកដើម្បីកុំឱ្យអត្តសញ្ញាណទាំងនោះបាត់បង់ទាំងស្រុង។
អ្នកស្រី ទ្រង សារ៉ាយ ជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង និងជាចាស់ទុំមួយរូប រស់នៅភូមិប្អៀរ ឃុំថ្មី ស្រុកចិត្របុរី បានឱ្យដឹងថា ពិធីរៀបការរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង មានរយៈពេល ២ថ្ងៃ ដូចពិធីរៀបការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកណ្តាលដែរ ដោយពេលល្ងាចថ្ងៃទី១ មានកម្មវិធីចូលរោង លុះថ្ងៃទី២មានរៀបចំពិធីផ្សេងៗ និងការទទួលទានអាហារជុំគ្នារវាងសាច់ញាតិទាំងសង្ខាង។ ការរៀបចំពិធីកាលពីដើមឡើយ អ្នកស្រីថា មានការជួយសព្វគ្រប់បែបយ៉ាង ពីខាងបងប្អូនសាច់ញាតិ និងអ្នកភូមិផងរបងជាមួយគ្នា ទាំងការធ្វើម្ហូបអាហារ ការរៀបចំទីតាំង និងការស្លៀកសំលៀកបំពាក់បែបប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
អ្នកស្រីបន្តថា ក្នុងពិធីនោះ ក៏មានពិធីសែនព្រេនម្ហូបអាហារ កាប់គោក្របី សែនស្រាពាង និងការបង្គាប់ថ្លៃបណ្ដាការជាច្រើន ដូចជា កន្ទេល ឆ្នាំង ចាន ស្លាបព្រា គោ ក្របី ពាង ក្រឡ សំពត់ ខ្សែអង្កាំ និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ផ្សេងៗទៀត ដែលទុកសម្រាប់ឱ្យកូនកម្លោះ និងកូនក្រមុំ ប្រើប្រាស់នៅពេលរៀបការរួច។
ស្ត្រីជាចាស់ទុំក្នុងភូមិរូបនេះបញ្ជាក់ដែរថា សម្រាប់ចាន ឆ្នាំង ពាង ជាដើមដែលជាបណ្តាការនោះ ក៏មានតំណម ដោយមិនឱ្យយករបស់របរដែលមានស្នាមប្រេះនោះទេ បើសិនជាការដឹកជញ្ជូនទៅផ្ទះខាងស្រី មានស្នាមប្រេះជាយថាហេតុណាមួយនោះ គឺត្រូវរៀបចំដូរថ្មី ឬត្រូវ ជូនដំណឹងទៅខាងស្រីជាបន្ទាន់ជៀសវាងមានបញ្ហា។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «គេរៀបចំ បើគេខ្ទីសគេអីហ្នឹង គេមានកាប់គោកាប់ក្របី មានជ្រូកមាន់ទាអីចឹង បើថាអត់មានខ្ទីសទេ អត់អីទេ គ្រាន់តែផ្គាប់អាហ្នឹងទទេទេ បើមានខ្ទីសហើយមានផ្គាប់អាហ្នឹងទៀត បើមានដូចថាពោះធំអីទៀត អរអាហ្នឹងកាន់តែច្រើនទៀត មានកូនជ្រូកបួនដប់អីថែមទៀត។ ខ្ទីសហ្នឹងបានន័យថា យើងយកបងប្អូនប៉ះសាច់ញាតិផ្ទួនគ្នា វាជាប់ខ្សែរយៈគ្នា[ជាប់សាច់ឈាមគ្នា] មានជាប់បងប្អូនជីដូនមួយអីចឹងទៅ ខ្ទីសហ្នឹងវាមានខ្ទីសច្រើន ខ្ទិសតិចអីចឹងទៅ ចឹងគេធ្វើពិធីបន្ថែមតាមហ្នឹងទៅ»។
តែយ៉ាងណា ស្ត្រីវ័យ៧៣ឆ្នាំរូបនេះ បានឱ្យដឹងថា ការរៀបចំពិធីរៀបការបច្ចុប្បន្ន ហាក់មានទំនោរទៅរកសម័យទំនើបច្រើន ដោយក្នុងនោះ ការសែនព្រេនមានសភាពកាត់ៗជាងមុន កូនកម្លោះកូនក្រមុំស្លៀកសំលៀកបំពាក់បែបប្រពៃណីខ្មែរកណ្តាល ហើយបណ្តាការជារបស់របរ ឬសម្ភារៈប្រើប្រាស់ផ្សេងៗនោះ ក៏លែងមានទៀតដែរ ដោយពួកគេយកបណ្តាការជាថវិកាជំនួសវិញ។
អង្គុយនៅលើគ្រែធ្វើពីឈើ នៅក្រោមផ្ទះ អ្នកស្រី ទ្រង សារ៉ាយ បាននិយាយថា៖ «មកពីសង្គមគេបត់បែន ដល់ចឹងទៅជះចោលម្តងបន្តិចៗ[បាត់បង់ម្តងបន្តិចៗ]ទៅណា គេកាត់តាមសម័យវិញ[…] គេគិតថា បង្គាប់បណ្តាការជាលុយទៅ វាស្រួល វាមិនរញ៉េរញ៉ៃ ពាង ក្រឡអីសព្វគ្រប់ហ្នឹង គេចង់ទិញក៏ទិញខ្លួនឯងទៅ ដល់ចឹងការបាត់បង់ហ្នឹងវាម្តងបន្តិចៗ ដល់វាយូរបួនប្រាំឆ្នាំទៅ វាកាត់បន្ថយតាមគ្នាតែម្តងទៅ»។
បើទោះជាការរៀបចំពិធីរៀបការរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង បានប្រែប្រួលទម្រង់នៃការរៀបចំទៅតាមសម័យកាលខ្លះក៏ដោយ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីថា ទំនៀមទម្លាប់នៃការសែនព្រេន ដោយមានភ្ជាប់ជាមួយនូវស្រាពាង រួមទាំងពិធីសំខាន់ៗមួយចំនួន គឺពួកគាត់នៅតែថែរក្សា និងរៀបចំមកដល់សព្វថ្ងៃ ដោយមិនចង់ឱ្យមានការបាត់បង់នោះទេ។
ពិធីរៀបការរបស់ជនជាតិភាគតិចព្នង នៅភូមិភាគឦសាន ដែលមានអាយុកាលរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ជាទម្លាប់គេមិនដែលមានការបង្គាប់ថ្លៃបណ្ណាការ និងហែជំនូនដូចជាប្រពៃណីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទេ។
នៅពេលណាខាងកូនកំលោះ ពេញចិត្តនារីណាម្នាក់ក្នុងសហគមន៍ហើយ គឺគេប្រាប់ចាស់ទុំខាងប្រុស បន្ទាប់មករៀបចំពិធីតាមទំនៀមទម្លាប់របស់ប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចព្នងតែម្ដង ដោយពុំចាំបាច់គុណគូលេខអាតាក់ ឬមានអាចារ្យចូលចែចូវ និងសូត្រមន្តលើករាសីឡើយ។
ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង រស់នៅភូមិប្អៀរដែរនោះ លោក លេក ឡុន មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន ការរៀបការតាមបែបប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិច ហាក់មានការបាត់បង់ ដោយសារតែការជ្រៀតចូលនូវវប្បធម៌ប្រពៃណីរៀបការបែបសម័យកាល។
បុរសវ័យ ៧១ឆ្នាំរូបនេះ បន្តថា ពីដើមឡើយ ការរៀបចំពិធី មានការជូនជំនូនបណ្តាការនូវសម្ភារៈប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ ការសែនព្រេន ការវាយខ្មោះ រួមទាំងការសែនចងដៃ ហើយសាច់ញាតិក្នុងភូមិនាំគ្នារៀបចំកាប់គោក្របី រៀបចំចំណីអាហារ និងស្រាពាង ទទួលទានជុំគ្នា។
លោក ឡុន បាននិយាយថា៖ «គេមិននេះទេ ពីដើមអត់មានភ្លេងអត់មានផ្លិត មានសម្អាងមានសង្អូងអីទេ គេតុបតែបនិ្តចហ្នឹង សំពះសែនខ្មោចសែនព្រៃហ្នឹងរួចចប់ហើយ ហើយចាប់ផ្តើមផឹកស៊ី អត់មានតុមានទូអីទេពីដើមហ្នឹង មានតែប្រើកន្ទេលនឹងដីដាក់ទៅ មានស្អី»។
មួយវិញទៀត ដោយហេតុថា ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ជាជាតិសាសន៍មួយមានជំនឿខ្លាំងបំផុតទៅលើអារក្សអ្នកតា ព្រៃឈើ ឬទីកប់ខ្មោចជាដើម ហេតុនេះ ប្រសិនបើកំលោះក្រមុំដែលបានគ្នាជាប្ដីប្រពន្ធមុនរៀបការ គេតែងចាត់ទុកថា ជាប្រផ្នូលមិនល្អ។ ហើយបើគូថ្មីថ្មោងនេះ ត្រូវឆ្លងកាត់មុនការរៀបការ គឺគេត្រូវរៀបចំពីសែនព្រេន ឬហៅតាមភាសាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងថា លីសលៀង ដែលមានន័យថា សូមខមាទោសនោះ មានគ្រឿងថ្វាយច្រើនជាងពិធីដែលឆ្លងកាត់តាមប្រពៃណី។
ពិធីរបៀបនេះ គេតែងរៀបចំមួយថ្ងៃមុនពិធីរៀបចំនៅក្នុងភូមិ ឬសហគមន៍។ ក៏ប៉ុន្តែ បើគូថ្មីថ្មោងនេះចូលស្ដីដណ្ដឹងត្រឹមត្រូវតាមប្រពៃណី ដែលមានចាស់ទុំទាំងសង្ខាងដឹងឮគ្រប់គ្នាហើយ គឺពិធីរៀបការគេត្រូវធ្វើនៅផ្ទះខាងស្រីតែម្ដង។
តែយ៉ាងណា លោកថា បច្ចុប្បន្ននេះ ពិធីរៀបការរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង ក្នុងឃុំថ្មីនេះ បានរៀបចំទៅតាមសម័យទំនើបច្រើន ដោយមានការជួលសម្អាង ជួលតុអាហារ ភេសជ្ជៈកំប៉ុង និងជួលធុងបាស់ ហើយគ្រួសារខាងស្រីបានបង្គាប់បណ្តាការជាប្រាក់កាសវិញ។
លោកថា៖ «ចិត្តចង់ធ្វើ[ពិធីរៀបការបែបជនជាតិ កុំឱ្យបាត់បង់អត្តសញ្ញាណ] ម្យ៉ាងបើធ្វើអត់ត្រូវក៏មិនកើតដែរ លូវលុបបំបាត់អស់ច្រើនដែរ គេនិយមតាមខ្មែរ[កណ្តាល]អស់ហើយ យើងមានតែរៀបចំតាមខ្មែរដែរហើយ»។
ថ្វីបើពិធីមង្គលការបានប្រែក្លាយដោយអន្លើខ្លះក្ដី ក៏ផ្នែកខ្លះនៅតែត្រូវគេរក្សាបានយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននៅឡើយ ដូចពិធីសែនអារក្ស ឬពិធីលីសលៀង ឬហៅថា ពិធីខមាទោស។ លើសពីនេះទៀត អ្វីដែលនៅតែអនុវត្ត ហើយប្រកាន់បំផុតនោះ គឺមិនអាចឲ្យកូនរៀបមង្គលការជាមួយអ្នកដែលមានឈាមជ័រសាច់ជិតគ្នា ដូចជាត្រូវជាបងប្អូន ឬបងប្អូនជីដូនមួយជាដើមនោះទេ។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «យើងនៅតែអនុវត្តហ្នឹង រឿងចោល ចោលយ៉ាងម៉េច ព្រោះយើងសាសន៍ជនជាតិភាគតិច»។
កំពុងអង្គុយធ្វើម្ហូបនៅក្រោមផ្ទះធ្វើពីឈើ នៅក្នុងភូមិប្អៀរ ឃុំថ្មី អ្នកស្រី សាវ៉ាត ជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង បាននិយាយថា អ្នកស្រីមានការសោកស្តាយដែលឃើញយុវជនបច្ចុប្បន្ន ភាគច្រើនរៀបការតាមបែបប្រពៃណីខ្មែរកណ្តាលច្រើន។
ស្ត្រីដែលនៅរក្សាទំនៀមទម្លាប់ និងរៀបការតាមបែបជនជាតិដើមភាគតិចរូបនេះ បន្តថា បើទោះបីបច្ចុប្បន្នជាសម័យកាលទំនើប និងមានវប្បធម៌ខាងក្រៅជ្រៀតចូលក្នុងសហគមន៍ច្រើនក៏ដោយ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីនៅតែចង់ឱ្យយុវជនជនជាតិដើមភាគតិចជំនាន់ក្រោយ មានការរៀបចំពិធីតាមបែបជនជាតិដើមខ្លះៗ ដើម្បីកុំឱ្យបាត់បង់នូវអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្លួន ខណៈការរៀបចំកម្មវិធីតាមបែបជនជាតិ និងការរៀបការបែបខ្មែរកណ្តាល គឺមានការចំណាយប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។
អ្នកស្រីថា៖ «គេថាចោល[ពិធីបែបជនជាតិដើមភាគតិច] មីងអត់ចោលទេ បើមានកូនក្រមុំ ពេលការនៅតែបង្គាប់ពាងក្រឡ អង្គាំ ចានឆ្នាំងដដែលហ្នឹង រឿងកាប់គោកាប់ក្របីអីហ្នឹងនៅតែធ្វើ ព្រោះយើងជនជាតិ ចោលម៉េចបាន។ ការបែបជនជាតិសប្បាយជាង ការបីបួនថ្ងៃ បើការបែបខ្មែរអត់សប្បាយទេ ការតែមួយថ្ងៃហ្នឹង ហត់អើយហត់»។
មេឃុំថ្មី លោក មុំ ខាំ មានប្រសាសន៍ថា ប្រពៃណីរៀបការតាមបែបជនជាតិដើមភាគតិច ក្នុងសហគមន៍នេះ ពិតជាប្រឈមនឹងការបាត់បង់មែន ដោយសារតែការយល់ដឹងនៅមានកម្រិត និងស្របពេលមានការជ្រៀតចូលនូវវប្បធម៌ពីខាងក្រៅ។ តែយ៉ាងណា លោកថា អាជ្ញាធរឃុំបានព្យាយាមផ្សព្វផ្សាយ និងតែងតែអំពាវនាវជារឿយៗដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយ ចូលរួមក្នុងការថែរក្សានូវវប្បធម៌ប្រពៃណី និងភាសាជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងបានដាក់បញ្ចូលក្នុងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ភូមិឃុំ ដោយមានបញ្ចូលនូវការរក្សាអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនៃអម្បូរនិមួយៗផងដែរ។
លោកថា៖ «តំបន់យើងមាន៣ ជនជាតិព្នង គួយ ខោញ អ្នកទាំង៣ហ្នឹង យើងតែងតែផ្សព្វផ្សាយហើយថាឱ្យខិតខំថែរក្សាប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ឡើងវិញទៅ លាងអារក្ស បញ្ជាន់អារក្ស ប្រពៃណីជនជាតិព្នងហ្នឹងគេធ្វើអី ធ្វើតាមប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមគាត់ទៅ ដូចថាគាប់គោកាប់អី ធ្វើតាមប្រពៃណីទៅ កុំឱ្យបាត់បង់»។
ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តក្រចេះ លោក ទេព វាសនា សង្កេតឃើញដែរថា បច្ចុប្បន្ន ជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងខេត្តនេះ មិនសូវប្រារព្ធពិធីបែបប្រពៃណីរបស់ខ្លួនទៀតឡើយ ដោយពួកគាត់យកទំនៀមទំនាប់តាមខ្មែរកណ្តាល ទាំងការរៀបការ ការសែនព្រេន និងពិធីផ្សេងៗទៀត។ លោកថា បច្ចុប្បន្ន នៅសល់តែពិធីបុណ្យសពមួយទេ ដែលឃើញជនជាតិដើមភាគតិច គាត់ប្រារព្ធតាមបែបជនជាតិរបស់ពួកគាត់។
លោកថ្លែងថា៖ «អនាគតប្រឈមនឹងការបាត់បង់ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីជនជាតិដើមរបស់ខ្លួន សូម្បីតែភាសាភាគច្រើនឃើញថា ចេះនិយាយតែចាស់ៗជំនាន់មុន ក្មេងៗមិនសូវចេះនិយាយភាសាជនជាតិភាគតិចទេជាក់ស្ដែងកូនជនជាតិដើមភាគតិច តែមិនចេះនិយាយភាសាកំណើតរបស់ខ្លួន ការស្លៀកពាក់ក៏ទៅតាមខ្មែរ បើអត់ពីចាស់ៗទៅ វាប្រឈមនឹងបាត់បង់»។
បើតាមប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌រូបនេះ ការផ្លាស់ប្ដូរនេះ បណ្ដាលមកពីការប្រែប្រួលបរិបទសង្គម បច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗ តាមសម័យកាល។
តែយ៉ាងណា លោក ទេព វាសនា ថ្លែងថា មន្ទីរវប្បធម៌ នឹងបន្តផ្សព្វផ្សាយ និងអប់រំប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍បន្តថែរក្សាវប្បធម៌ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិដើមភាគតិចឡើងវិញ ទាំងការអភិរក្សផ្នែកសំលៀកបំពាក់ ភាសា របាំ ប្រពៃណី និងការរៀបចំពិធីផ្សេងៗ ដើម្បីឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់ពីអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចទៅតាមអប្បូររបស់ពួកគេ។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុកប្រចាំខេត្តក្រចេះ លោកយ៉ុន អ៊ាម មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន វប្បធម៌ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ជនជាតិដើមភាគតិច កំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់បន្តិចម្តងៗ ខណៈដែលលោកសង្កេតឃើញថា ពេលដែលមានពិធីរៀបការ ជនជាតិដើមភាគតិចភាគច្រើនស្លៀកពាក់ទៅតាមឈុតរៀបការផ្នែកបុរាណ និងសម័យរបស់ខ្មែរកណ្តាលហើយទំនៀមទម្លាប់នៃការសែនព្រេនបែបប្រពៃណី ក៏មិនសូវមានអ្នករៀបចំធ្វើនោះដែរ។
ករណីនេះ លោកអំពាវនាវដល់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសជនជាតិដើមភាគតិចផ្ទាល់តែម្តង ត្រូវចូលរួមថែរក្សាទាំងអស់គ្នា និងរៀបចំពិធីនានាដែលជាទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិដើមភាគតិចឡើងវិញ ដើម្បីអភិរក្សវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «ដូច្នេះយើងត្រូវតែចូលរួមថែរក្សាទាំងអស់គ្នា ជាពិសេសចាស់ៗ ព្រោះពួកគាត់ទាំងអស់តែងតែដឹងពីរបៀបសែនព្រេននឹងរបៀបធ្វើពិធីផ្សេងៗបែបប្រពៃណីរបស់ខ្លួន វានឹងអាចជួយថែរក្សាប្រពៃណីហ្នឹង បានគង់វង្សយូរអង្វែង តែបើគាត់មិនថែរក្សា បែរជាងាកមកធ្វើតាមប្រពៃណីខ្មែរកណ្តាលវិញ វានឹងបាត់បង់ទនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីមួយហ្នឹងហើយ»។
ត្រឡប់ទៅចាស់ទុំក្នុងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចភូមិប្អៀរ ឃុំថ្មី ស្រុកចិត្របុរី ខេត្តក្រចេះវិញ អ្នកស្រី ទ្រង សារ៉ាយ មានប្រសាសន៍ថា បើទោះបីជាការរៀបការរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច បច្ចុប្បន្ន មានទំនោររៀបចំកម្មវិធីតាមប្រពៃណីខ្មែរកណ្តាលស្ទើរទាំងស្រុងក៏ដោយ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីនៅតែចង់ឱ្យពលរដ្ឋរៀបចំពិធីសំខាន់ៗរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចខ្លះនៅក្នុងពិធីរៀបការនោះ ដើម្បីកុំឱ្យប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមបាត់បង់ទាំងស្រុង។
អ្នកស្រីថា៖ «យើងបារម្ភខ្លាចបាត់បង់អត្តសញ្ញាណ[ការរៀបការបែបជនជាតិ]ដែរ ប៉ុន្តែក្មេងៗលូវដើរតាមសង្គមគេចឹងទៅ ហើយយើងចាស់ទុំខំអូសទាញប្រាប់អញ្ចេះអញ្ចោះដែរ[…] ធ្វើម៉េចថែរក្សាកុំឱ្យបាត់បង់ជាតិយើង សាសន៍យើង»៕
…………………………………….
អត្ថបទដោយ សិក្ខាកាមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលសារព័ត៌មានជនជាតិដើមភាគតិច៖ លោក រឿន ភាន់, កញ្ញា ប៉ូយ សុខរ៉ា និងកញ្ញា តែន សុខគា។
