សាច់ញាតិ សហជីព គណបក្សនយោបាយ និងសង្គមស៊ីវិល បន្តទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលរកយុត្តិធម៌ដោយវែកមុខឃាតករពិត និងអ្នកពាក់ព័ន្ធករណីឃាតកម្មលើមេដឹកនាំសហជីព លោក ជា វិជ្ជា ខណៈករណីឃាតកម្មនេះបានកើតឡើងជាង ២០ឆ្នាំហើយ។
ការទាមទារនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីរំលឹកខួបរំលឹកមរណភាពលោក ជា វិជ្ជា អតីតប្រធានសហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា(FTUWKC) គម្រប់ ២១ឆ្នាំ នៅមុខស្តូបរបស់លោក នៅសួនច្បារមុខវត្តលង្កា រាជធានីភ្នំពេញ។
ប្រធានគណបក្សកម្លាំងជាតិ និងជាប្អូនប្រុសបង្កើតរបស់លោក ជា វិជ្ជា គឺលោក ជា មុនី បានលើកឡើងថា កាលពីឆ្នាំ២០១៥ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតគណៈកម្មការអន្តរក្រសួង ដើម្បីស៊ើបអង្កេតពិសេសលើករណីបណ្តឹងលេខ២៣១៨ ស្តីពី ឃាតកម្មលើមេដឹកនាំសហជីព គឺលោកជា វិជ្ជា លោកហ៊ី វុទ្ធី និងលោករស់ សុវណ្ណារ៉េត ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ មន្ត្រីជំនាញនៅមិនទាន់បង្ហាញពីលទ្ធផលស៊ើបអង្កេត និងកំណត់អត្តសញ្ញាណឃាតករពិតក្នុងសំណុំរឿងនេះនៅឡើយ។
លោកបន្តថា ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ បានតស៊ូមតិទាមទារយុត្តិធម៌អស់រយៈពេលជាង២ទសវត្សរ៍មកហើយ ហើយក៏នៅតែអំពាវនាវដល់សមត្ថកិច្ចឱ្យស៊ើបអង្កេត និងកំណត់អត្តសញ្ញាណអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះករណីឃាតកម្មទាំងនេះ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ និងគ្រួសារ។
លោកជា មុនី បានបន្ថែមថា៖ «មេដឹកនាំសហជីពដែលជាអ្នកការពារសិទ្ធិពលករនេះ យើងបានបញ្ជូនទៅអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ដើម្បីជួយជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលវែកមុខជនដៃដល់ ហើយខ្ញុំដឹងអំពីបញ្ហាជនដៃដល់ ជនគោលដៅ និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែយើងទុកសិទ្ធិឱ្យសមត្ថកិច្ចដែលលោកមានភារៈកិច្ចក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌»។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន បានបង្ហាញការសោកស្តាយដែលរយៈពេល ២១ឆ្នាំហើយ ប៉ុន្តែពន្លឺយុត្តិធម៌សម្រាប់ លោក ជា វិជ្ជា នៅមិនទាន់មាននៅឡើយ។ ករណីនេះ លោកនៅតែបន្តអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ត្រូវស៊ើបអង្កេតស្វែងរកឃាតករពិតយកមកផ្តន្ទាទោសទៅតាមច្បាប់ ដើម្បីកុំឱ្យមានវប្បធម៌និទណ្ឌភាពនៅកម្ពុជា និងករណីបាញ់សម្លាប់ និងអំពើហិង្សាផ្សេងៗទៅលើសកម្មជន សហជីព និងអ្នកនយោបាយ។
លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា៖ «ទោះបី២១ឆ្នាំហើយក្តី យើងនៅតែប្រកាន់ជំហរ ស្រែកទាមទារកយុត្តិធម៌ជូនលោកជា វិជ្ជា ក៏ ព្រោះយើងមិនចង់ឃើញកម្ពុជាយើង មានអ្នកល្បីៗឈ្មោះត្រូវបានគេសម្លាប់ដូចអ្នកវិភាគលោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកបរិស្ថាន លោកឈុត វុទ្ធី អ្នកចម្រៀងសិល្បករជាដើម និងថ្មីៗនេះមានឃាតកម្មទៅលើអ្នកនយោបាយខ្មែរនៅលើទឹកដីសៀម»។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងនៅតែផ្ញើក្តីសង្ឃឹម ថ្ងៃនេះ ឆ្នាំនេះ វែកមុខរកឃាតករមិនឃើញ ឆ្នាំក្រោយៗបន្តទៀត យើងនឹងចូលរួមជំរុញធ្វើម៉េច ត្រូវតែរកឃាតករ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធជុំវិញករណីនេះមកផ្តន្ទាទោសទៅតាមផ្លូវច្បាប់[…]ប្រទេសមួយប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ យើងមិនត្រូវទុកឱ្យបន្តនិទណ្ឌភាព មាននៅសង្គមកម្ពុជាបន្តទៀតទេ»។
រីឯប្រធានគណបក្សជំនាន់ថ្មី លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ដែលបានចូលរួមពិធីរំលឹកខួបលោក ជា វិជ្ជា ដែរនោះ ក៏បានស្នើឱ្យអ្នកបន្តវេននៃគណបក្សកាន់អំណាច គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្តស្វែងរកនូវអ្វីដែលជាយុត្តិធម៌ និងវែកមុខឃាតករដែលបាញ់សម្លាប់ លោក ជា វិជ្ជា ផងដែរ។
លោក អាត់ ធន់ ជាអនុប្រធានសម្ព័ន្ធសហភាពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា(CCAWDU) យល់ថា សមត្ថកិច្ចអាចរកឃាតករពិតប្រាកដយកមកកាត់ទោសបាន បើមានឆន្ទៈក្នុងការស្វែងរក ទោះបីករណីនេះកើតឡើងយូរឆ្នាំក៏ដោយ ព្រោះលោក ជា វិជ្ជា គឺជាអ្នកដែលចាប់ផ្តើមឱ្យមានចលនាសហជីព រៀបចំឱ្យមានប្រាក់ឈ្នួលត្រឹមត្រូវ និងមានកិច្ចសន្យាការងារជាដើម ហើយដោយសារតែការចាប់ផ្តើមរបស់លោក ជា វិជ្ជា ពេលនោះ ទើបធ្វើឱ្យវិស័យការងារមានការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានជាច្រើនសម្រាប់កម្មករ។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើយើងមើលអំពីប្រវត្តិនៃការស្រាវជ្រាវ តាំងពីឃាតករមិនទាន់រកឃើញ គេអាចរកឃើញឃាតករមួយចំនួនបាន ហើយឃាតករមិនពិត គេស្វែងរកពិតបន្តទៀត ហើយបីនាក់លោក ហ៊ី វុទ្ធី លោករស់ សុវណ្ណារ៉េត និងលោក ជា វិជ្ជា គឺមានម្នាក់ដែលគេអាចចាប់ជនល្មើសមកដាក់គុក និងមានសំណង ប៉ុន្តែពីរនាក់ទៀតគឺមិនរកឃើញ អញ្ចឹងខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាល នឹងបន្តរកឃាតករឱ្យឃើញ ដើម្បីឱ្យជនរងគ្រោះក៏ដូចជាឪពុកម្តាយ ឬសាច់ញាតិអាចទទួលបានយុត្តិធម៌ផងដែរ»។
លោកសុំណូមពរឱ្យរដ្ឋាភិបាល រកយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក ជា វិជ្ជា ហើយបន្តរៀបចំប្រព័ន្ធការងារក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឱ្យមានតម្លាភាព និងដោះស្រាយសិទ្ធិសហជីព សិទ្ធិកម្មករ និងសិទ្ធិសង្គមផ្សេងៗឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ អ្នកស្រី រឿន កូលាប ជាអតីតប្រធានសហព័ន្ធសហជីពសេរីកម្មករ ក៏នៅតែសង្ឃឹមថា សមត្ថកិច្ចជំនាញនឹងអាចរកយុត្តិធម៌ជូនសព លោក ជា វិជ្ជា បាននៅពេលណាមួយ។
អ្នកស្រីថា៖ «ខ្ញុំមកគោរពវិញ្ញាណក្ខនគាត់[លោក ជា វិជ្ជា]ដោយសារខ្ញុំដឹងគុណគាត់ ដោយសារគាត់ខំប្រឹងជួយកម្មករលះបង់ជីវិតដើម្បីជួយកម្មករទាំងអស់[…] ចង់ឱ្យថា អ្នកណាដែលសម្លាប់គាត់[លោកជា វិជ្ជា]ហ្នឹង សូមឱ្យគាត់ចេញមុខបកស្រាយឱ្យខាងប៉ូលីស ឬក៏មន្រី្តជំនាញហ្នឹងឱ្យគាត់ស្វែងរកយុត្តិធម៌ឱ្យគាត់ផង ដើម្បីឱ្យក្រុមគ្រួសារគាត់បានស្ងប់»។
មន្រ្តីអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក យី សុខសាន្ត មានប្រសាសន៍ថា លោកហាក់អស់សង្ឃឹមចំពោះការស្រាវជ្រាវស្វែងរកឃាតករពិតដែលសម្លាប់ លោក ជា វិជ្ជា ពីសំណាក់សម្ថកិច្ចជំនាញ ខណៈឃាតកម្មនេះបានកើតឡើងរយៈពេល ២១ឆ្នាំមកហើយ។
លោកបន្តថា៖ «មិនមែនតែ លោក ជា វិជ្ជា ទេខ្ញុំក៏ធ្លាប់ទទួលរងនូវអយុត្តិធម៌ដែរ ខ្ញុំគ្មានសង្ឃឹមលើរដ្ឋាភិបាលទេ តិចតួចណាស់ដែលខ្ញុំសង្ឃឹម ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងមើលទៅ គឺអ្វីដែលលោក[រដ្ឋាភិបាល]បារម្មណ៍ លោកមានឆន្ទៈលោកធ្វើយូរណាស់មកហើយ មិនពន្យាពេលរហូតដល់២១ឆ្នាំទេ»។
តែយ៉ាងណា លោកថា៖ «ខ្ញុំចង់ឃើញយុត្តិធម៌ពិត យុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវ បើទោះបីជាវាយូរមកដល់២១ឆ្នាំ ក៏វាមិនទាន់ហួសពេលចំពោះបទឧក្រិដ្ឋនៃការបាញ់សម្លាប់មនុស្សដូចសត្វធាតុ វាអត់មានអាយុកាលកំណត់ថា ត្រូវតែឈប់ស្រាវជ្រាវស៊ើបអង្កេត ឬក៏ស្វែងរកការចាប់ឧក្រិដ្ឋជនមកកាត់ទោស នៅលើប្រព័ន្ធតុលាការមួយឯករាជ្យ ដើម្បីឱ្យមានយុត្តិធម៌សម្រាប់ក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់»។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា បានបដិសេធការអធិប្បាយជុំវិញករណីនេះ ដោយបង្វែរសំណួរឱ្យសួរទៅកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌ ឬសមត្ថកិច្ចវិញ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និងលោក សេង ឌីណា ពុំបានឆ្លើយតបនឹងការហៅទូរសព្ទទេ ហើយលោកក៏មិនបានឆ្លើយតបនឹងសារតាមតេឡេក្រាមដែរ ជុំវិញការវិវឌ្ឍនៃការស៊ើបអង្កេតក្នុងករណីនេះ។
លោក ជា វិជ្ជា ដែលជាមេដឹកនាំសហជីពដ៏ល្បីមួយរូប ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់ចំសៀតផ្កា និងដើមទ្រូង ដេកស្លាប់ក្នុងថ្លុកឈាម នាព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៤ ខណៈលោកកំពុងឈរនៅក្នុងតូបកាសែតមួយ ខាងលិចវត្តលង្កា ទីក្រុងភ្នំពេញ។ ការបាញ់សម្លាប់លោក ជា វិជ្ជា កើតមានឡើង បន្ទាប់ពីលោកបានទទួលរងការព្រមានសម្លាប់ និងការគំរាមកំហែងពីជនមិនស្គាល់មុខជាបន្តបន្ទាប់ ចំពោះសកម្មភាពសហជីពដ៏សកម្មរបស់លោក ដើម្បីទាមទារអត្ថប្រយោជន៍ដល់កម្មកររួមមានទាំងការទាមទារដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលផងដែរនោះ។
ក្រោយឃាតកម្មលោក ជា វិជ្ជា សមត្ថកិច្ចបានចាប់ជនសង្ស័យពីររូប ឈ្មោះ ប៊ន សំណាង និង សុក សំអឿន យកទៅកាត់ទោសជាប់ពន្ធនាគារ២០ឆ្នាំ តែត្រូវបានតុលាការកំពូលដោះលែងវិញកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ក្រោយពីបានចំណាយពេលអស់ ២០៧២ថ្ងៃក្នុងពន្ធនាគារ។
៥ខែបន្ទាប់ពីការបាញ់សម្លាប់លោក ជា វិជ្ជា សមាជិកម្នាក់ទៀតនៃគណៈកម្មាធិការសហជីពសេរីកម្មករ គឺលោក រស់ សុវណ្ណារ៉េត ក៏ត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់ ហើយនៅឆ្នាំ២០០៧ អតីតមេដឹកនាំសហជីព លោក ហ៊ី វុទ្ធី ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់ទៀត៕
…………………………………..
អត្ថបទដោយ៖ នឿន ដាវីន
